Η υπ’ αριθ. 1292/2019 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (διαδικασίας εκουσίας δικαιοδοσίας), απάντησε απλά και καταλυτικά σ’  ένα καίριο θέμα, το οποίο έχει απασχολήσει επί σειρά ετών τη νομική κοινότητα και συνδέεται με την ισχύ ή όχι του Πρακτικού Διαμεσολάβησης ως εγγραπτέου τίτλου στα οικεία βιβλία των Υποθηκοφυλακείων και Κτηματολογικών Γραφείων.

Στο εν λόγω ερώτημα έρχεται να νομολογήσει η εν λόγω απόφαση, η οποία ξεκαθαρίζει το τοπίο και αποσαφηνίζει πλήρως το σχετικό ερμηνευτικό κενό, αναγνωρίζοντας την εξομοίωση όλων των υπόλοιπων μορφών εξωδικαστικής επίλυσης των ιδιωτικών διαφορών με εκείνη του Πρακτικού Διαμεσολάβησης και αποδίδοντας του με τον τρόπο αυτό  τύπο ισοδύναμο με αυτόν του συμβολαιογραφικού εγγράφου .

Ειδικότερα: 

Κατόπιν ασκήσεως αναγνωριστικής αγωγής της συγκυριότητας ακινήτου, ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, με βάση την έκτακτη χρησικτησία, τα διάδικα μέρη απευθύνθηκαν στην Εταιρεία μας, προκειμένου να διερευνηθεί η δυνατότητα επίλυσης της εν λόγω διαφοράς τους με τη διαδικασία της διαμεσολάβησης. Τα μέρη πράγματι υπήχθησαν στη διαδικασία, που ολοκληρώθηκε επιτυχώς με την σύνταξη Πρακτικού Διαμεσολάβησης, όπου ενσωματώθηκε η συμφωνία των μερών. 

Στην συνέχεια, τα μέρη απευθύνθηκαν στο αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο, προκειμένου να καταχωρήσουν το εν λόγω πρακτικό και συνεπεία αυτού να διορθωθούν οι αρχικές εσφαλμένες εγγραφές στα αντίστοιχα κτηματολογικά φύλλα. Εντούτοις, η Προϊσταμένη το Κτηματολογικού Γραφείου αρνήθηκε την εν λόγω καταχώρηση με την αιτιολογία ότι το Πρακτικό Διαμεσολάβησης δεν εμπεριέχεται στις μνημονευόμενες, στις διατάξεις των άρθρων 12 παρ. 1 του ν. 2664/1998 και 1192 αριθ. 5 ΑΚ, πράξεις που καταχωρούνται στα κτηματολογικά βιβλία.

Κατόπιν αυτού, τα μέρη προσέφυγαν με αίτηση – αντιρρήσεις, ενώπιον του Κτηματολογικού Δικαστή, ο οποίος, με την υπ’  αριθ.  1292/2019 απόφασή του διέταξε στην Προϊσταμένη του αρμόδιου Κτηματολογικού Γραφείου να προβεί στην καταχώριση του εν λόγω Πρακτικού Διαμεσολάβησης, ορίζοντας ότι «..το πρακτικό διαμεσολάβησης με το οποίο επιλύεται διαφορά που αφορά σε ακίνητο κατά τρόπο ώστε να συνιστάται, αλλοιώνεται, μετατίθεται ή καταργείται εμπράγματο δικαίωμα, από και με την κατάθεσή του στη γραμματεία του αρμόδιου πρωτοδικείου, οπότε είναι και τίτλος εκτελεστός, σύμφωνα με το άρθρο 904 παρ. 2 εδ. γ΄ ΚΠολΔ, αναπληρώνει πλήρως τον συμβολαιογραφικό τύπο που προβλέπεται από το ουσιαστικό δίκαιο, κατ’ ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 293 παρ. 1 εδ. γ΄ ΚΠλοΔ και μπορεί να μεταγραφεί ή να καταχωρηθεί στο κτηματολόγιο. Κατά τη μεταγραφή ή καταχώριση, πλην του πρακτικού διαμεσολάβησης θα πρέπει να συνυποβληθούν στο αρμόδιο υποθηκοφυλακείο ή κτηματολογικό γραφείο, όλα εκείνα τα έγγραφα που επισυνάπτονται σε ένα συμβολαιογραφικό έγγραφο, όπως δήλωση φόρου μεταβίβασης, ή χρησικτησίας, τοπογραφικό διάγραμμα, πιστοποιητικό φορολογικής ενημερότητας,, πιστοποιητικό άρθρου 54α ν. 4174/2013 περί καταβολής ΕΝΦΙΑ, βεβαίωση μηχανικού κατά τον ν. 4178/2013, πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης κλπ.

Κατά τα λοιπά, ο έλεγχος της νομιμότητας του προϊσταμένου του κτηματολογικού γραφείου κατά το άρθρο 16 παρ 1 του ν. 2664/1998 δεν μπορεί να επεκταθεί σε έλεγχο της νομικής ή ουσιαστικής ορθότητας της συμφωνίας επίλυσης της διαφοράς που περιέχεται στο πρακτικό διαμεσολάβησης (Ε. Τσέλιου, Το πρακτικό διαμεσολάβησης ως τίτλος προς εγγραφή ή εξάλειψη υποθήκης και ως τίτλος προς μεταγραφή , Συνήγορος 2017 σελ. 66-69).»

Εξάλλου, στην μείζονα σκέψη της, η εν λόγω απόφαση ξεκαθάρισε και την σχέση αναλογίας μεταξύ των: i) πρακτικών του δικαστηρίου που περιέχουν συμβιβασμό, ii) του πρακτικού εξώδικης επίλυσης της διαφοράς του άρθρου 214Α παρ. 3 ΚΠολΔ,  iii) του πρακτικού δικαστικής μεσολάβησης του άρθρου 214Β παρ. 5 ΚΠολΔ, τα οποία, όλα, συνιστούν τύπο ισοδύναμο προς το συμβολαιογραφικό τύπο, ως και iv) του πρακτικού διαμεσολάβησης του άρθρου 214Γ ΚΠολΔ,  αφού δέχθηκε ότι, αν και : «..στο άρθρο 293 παρ. 1 εδ. γ΄ ΚΠολΔ δεν γίνεται ρητή αναφορά στο πρακτικό διαμεσολάβησης του άρθρου 214Γ ΚΠολΔ με αποτέλεσμα να δημιουργείται κενό δικαίου… Παρά ταύτα, η έλλειψη ρητής νομοθετικής ρύθμισης δεν δημιουργεί καμία αμφιβολία για το ότι ο σκοπός του νόμου που αφορά στην έννοια και λειτουργία του πρακτικού δικαστικού συμβιβασμού, καλύπτει και το πρακτικό διαμεσολάβησης του άρθρου 9 του ν. 3898/2010, κατ’  ανάλογη εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 293 παρ. 1 εδ γ΄ ΚΠολΔ, για τους εξής λόγους: i) το πρακτικό διαμεσολάβησης, από και με την κατάθεσή του στην γραμματεία του αρμοδίου πρωτοδικείου, είναι τίτλος εκτελεστός, ισοδυναμεί επομένως με δικαστική απόφαση, ii) έχει την ίδια ακριβώς ισχύ και με τους ίδιους όρους με το πρακτικό δικαστικής μεσολάβησης του άρθρου 214Β παρ. 5 ΚΠολΔ…..ούτως ώστε, με βάση τα προαναφερθέντα να προκύπτει ότι σκοπός του νομοθέτη είναι η εξομοίωση όλων των μορφών εξωδικαστικής επίλυσης των ιδιωτικών διαφορών προς τον δικαστικό συμβιβασμό και τα αποτελέσματά του».

Η εν λόγω  δικαστική απόφαση, που τόσο τολμηρά και ξεκάθαρα τοποθετήθηκε επί ενός θέματος, που έχει επί χρόνια ταλανίσει την ελληνική δικαιοσύνη, απαιτώντας από τους πολίτες να ενταχθούν στην χρονοβόρα διαδικασία των πολιτικών δικαστηρίων προκειμένου να επιλύσουν τις διαφορές τους σχετικές με ακίνητα, αποτελεί εφαλτήριο για την γρήγορη και αποτελεσματική επίλυση θεμάτων που άπτονται των εγγραφών επί του Κτηματολογίου και των οικείων Υποθηκοφυλακείων, συντελώντας στην αποσυμφόρηση των δικαστηρίων και στην απλούστευση των σχετικών διαδικασιών και επιτρέποντας, με τον τρόπο αυτό, στην Διαμεσολάβηση να επιτελέσει τον σκοπό της που δεν  είναι άλλος από την άμεση, απλή και με λιγότερο κόστος, επίλυση των αστικών διαφορών επί ακινήτων.

 

ΠΗΓΗ: ΔΙΑΛΟΓΟΣ